پیشگفتار
احترام بر انسان مرده همانند و مساوی حرمت و احترام بر زنده اوست.(رسول خدا، وسائل الشیعه، ج 29، باب 25)
اهمیت فضای گورستان در شهرها به حدی است که برخی از صاحبنظران آغاز یکجانشینی را ،تدفین مردگان و شکل گرفتن گورستان ها در مکانی خاص می دانند، نه پیداش کشاورزی. بر اساس این ایده جوامعی که برای مردگان احترام ویژه ای قا یل بودند با دفن مردگان در محلی خاص ، آن مکان را واجد نوعی تقدس می دانستند. بنابراین در آن محل مستقر شده و یا در مقاطعی خاص به آن محل رجوع می کردند که به تبع این امر کاربری های دیگر ، شکل گرفته و نطفه کانون های زیستی نخستین پدید آمدند. بقایا و آثار تاریخی بازمانده از تمدن های کهن اغلب نشانگر اهمیت ویژه ای است که این فرهنگ ها برای مقابر و مدفن مردگان خود قایل بودند ، چنانکه بسیاری نخستین مظاهر معماری را ساخت و تزیین مقابر می دانند.
در کنار این جنبه ها ، ویژگی خاص گورستان یعنی ماندگاری و پایایی ، هویت این فضا را در زمان تدوام میبخشد . گورستان به عنوان یکی از پایدارترین فضاهای شهری می تواند عامل استمرار فرهنگی بین نسلهای جامعه باشد . هم چنین ویژگی های خاص این کاربری و حال و روحیه کاربران آن توجهی خاص به طراحی گورستان را یادآور می شود .
سعی ما براین بوده است که در فصل اول رساله ، به تعریف موضوع، اهمیت و ضرورت تحقیق پرداخته شود و اینکه چه عوامل و عناصری باید مورد مطالعه ، بررسی و تحقیق قرارگیرند. از آنجایی که طراحی گورستان با بنیان های فکری، اجتماعی ،تاریخی و هویتی شهروندان در ارتباط است ، پرداختن به آن مستلزم بررسی و مطالعه مبانی نظری مرتبط با مرگ و گورستان است. هم چنین در فصول دیگر رساله ، تعاریف و نظریه های مرتبط با مرگ ، آیین ها ، مراسم و رفتارهای مرتبط با پدیده مرگ بررسی شده است و با مطالعه نمونه های مشابه در ایران و جهان به نکات حایز اهمیت و جالب توجهی رسیده که این مفاهیم پایه ، دربرگیرنده ایده هایی برای برنامه ریزی ، ضوابط و مقررات ، تا دستورالعمل ها و ایده های طراحی بوده است.
شناخت کلی تهران و موضوعات موقعیت ، سابقه تاریخی ، ویژگی های اقلیمی و جمعیت به صورت کلی و مختصر مورد اشاره قرار گرفته اند. عوامل موثر بر مکان یابی سایت نیز بحث و ارایه شده اند و سایت مورد نظر معرفی گردیده است.
در نهایت به برنامه ریزی فیزیکی و انگاره های کلی طرح پرداخته شده است و با بهره گیری از مطالعات نظری و تجزیه و تحلیل وضع موجود ، در یک جمع بندی کلی ، به ارایه چارچوب نظری طرح (ایده ها ، کانسپت طرح ) رسیده ایم و در پایان دیاگرام ها ، اسکیس ها ، پلان ها و جزییات طرح ارایه می شود.
این رساله به دلیل انتخاب موضوعی خاص، که نیازمند مطالعه و تحقیق دو چندان میباشد.
